Wednesday, July 11, 2018

මාධ්‍ය මර්ධනය



මාධය මර්ධනය යනු බොහෝ රටවලින් ඇසෙන හුරුපුරුදු වචනයකි. තම වෘත්තිය ආරම්භ කළ දින සිට එය හොඳින් මතකේ තබාගත යුතු වචනයක් වන්නේ බොහෝ විට මාධ්‍ය ජීවිතය තුළ එවන්සිද්ධින් වලට මුහුණ  දීමට සිදු වන නිසාය. ආණඩු විරෝධී, මත්කුඩු  හා ජාවාරම් විරෝධී මාධ්‍යවේදීන්බොහෝ විට එය අත් විඳින්නට සිදුවෙයි. බිය වැද්දවීම්, මරණ තර්ජන, පැහැර ගැනීම් වැනි සිදධීන්  නිතරම  අපට ලොව පුරා සුලබව අසන්නට ලැබෙයි. පහුගිය කාල වකවානුවේ එවන් සිද්ධීන් ශ්‍රී  ලංකාව තුළ වාර්තා විය.කෙටියෙන්ම කිවහොත්පසුගිය  කාලයේ මාධ්‍ය මර්ධනය සුදුවෑන් සංස්කෘතිය ලෙසද හැඳින්විය  හැකිය. ඒ බොහෝ දෙනෙකුටහිරිහැර කරන්නට හෝ පැහැර ගැනීමට ආවේ සුදුවෑන් වලින් බැවිණි.මාධයවේදීන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා වූ කමිවුව විසින් සිදු කරන ලද සමීක්ෂණයක තොරතුරු අනුව 1992 සිට ලොව පුරා මාධ්‍යවේදීන් දහසකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ජීවිතක්ෂයට පත්ව තිබේ. ඉන් 71%ක් ම ඝාතනය කර තිබීම විශේෂත්වයකි.2015 වසරේ ලෝකයේ මාධයවේදීන් 199 දෙනෙකු සිරගත කොට තිබෙන අතර මෙම වසරේ මේ වනතෙක් මාධ්‍යවේදීන්  10 දෙනෙකුට තම ජීවිත අහිමි වී ඇතැයි එම කමිටුව සඳහන් කරයි . මාධ්‍යවේදීන් සදහා  අනතුරුදායකම රටවල් පිළිබඳ කළ සමීක්ෂණයකදී එම කමිටුව මෙම තොරතුරු අනාවරණයකර තිබේ.එමෙන්ම 2010 වසරේ සිට මාධයවේදීන් රටින් පිටුවහල් කිරීම පිළිබඳ සිද්ධීන්  452 ක් වාර්තා විය.  ඉන්බොහෝමයක් වාර්තා වන්නේ මැදපෙරදිග හා අප්‍රිකානු රටවල් දෙසිනි. මාධ්‍යවේදීන්ට අනතුරු දායක රටවල් අතර 1992 සිට 2011 දක්වා කාලයේ සිදුවීදුම් වලට අනුව ශ්‍රී ලංකාව 10 වන ස්ථානයේ සිටියි. ශ්‍රී ලංකාවේ 1992 සිට 2011 දක්වා කාලය තුළ මාධ්‍යවේදීන්  19 දෙනෙකු ජීවිතක්ෂයට පත්ව ඇතැයි එම කමිටුව සඳහන් කරයි.  තවද තහවුරු නොකළ මරණ සංඛ්‍යාව හයකි.  ඉන් 63% ක් දේශපාලන පලිගැනීම් ලෙස සිදු කළ ඝාතන බව එම කමිටුවේ අදහසයි. මෙම ඝාතන හා ජීවිතක්ෂයට පත් වීම් අතුරින්  වැඩි ප්‍රතිශතයක මරණ වාර්තා වන්නේ 2004-2009 දක්වා කාලයේදීය. ජීවිතක්ෂයට පත් වූඅයගෙන් බොහෝමයක් පුවත්පත් මාධ්‍යවේදීන් වන අතර ජීවිතක්ෂයට පත් වූවන් අතරින් 84% ක් පිරිමි  මාධ්‍යවේදීහු වෙති1999 සිට 2009 දක්වා තහවුරු කරන ලද ජීවිතක්ෂයට පත් වූ මාධ්‍යවේදීනගේ නාමලේඛනය ඔවුන් එලි දක්වා තිබේ- එල්-ටී-ටී යට සම්බන්ධ බව කියන මාධ්‍යවේදිහු කිහිපදෙනෙක්ද එම ලැයිස්තුවේ සිටිති.



2 comments: